Rozdział 2. Nowości w dystrybucji Debian 9

Spis treści

2.1. Obsługiwane architektury
2.2. Co nowego w dystrybucji?
2.2.1. Płyty CD, DVD i BD
2.2.2. Bezpieczeństwo
2.2.3. GCC versions
2.2.4. MariaDB zastąpiło MySQL
2.2.5. Ulepszenia APT i rozkładu archiwów
2.2.6. Nowy serwer lustrzany deb.debian.org
2.2.7. Przejście na "nowoczesny" GnuPG
2.2.8. Nowe archiwum z symbolami debugowania
2.2.9. Nowa metoda nazywania interfejsów sieciowych
2.2.10. Wieści z odmiany Debian Med
2.2.11. Serwer Xorg nie wymaga uprawnień roota

Wiki zawiera więcej informacji na ten temat.

2.1. Obsługiwane architektury

Debian 9 obsługuje nową architekturę:

  • 64-bitowe MIPS little-endian (mips64el)

Z przykrością informujemy, że Debian 9 nie obsługuje już następującej architektury:

  • PowerPC (powerpc)

Architektury oficjalnie wspierane przez dystrybucję Debian 9:

  • Komputery 32-bitowe (i386) i 64-bitowe (amd64) typu PC

  • 64-bitowe ARM (arm64)

  • ARM EABI (armel)

  • ARMv7 (EABI hard-float ABI, armhf)

  • MIPS (mips (big-endian) i mipsel (little-endian))

  • 64-bitowe MIPS little-endian (mips64el)

  • 64-bitowe PowerPC little-endian (ppc64el)

  • IBM System z (s390x)

Więcej o statusie portów i informacjach charakteryzujących porty można przeczytać na Stronach o portach Debiana.

2.2. Co nowego w dystrybucji?

Nowe wydanie Debiana zawiera więcej programów niż poprzednie. Obecna dystrybucja zawiera ponad 15346 nowych pakietów, z ogólnej liczby 51687 w tym wydaniu. Większość oprogramowania została zaktualizowana (ponad 29859 pakietów, co stanowi 57% wszystkich pakietów w jessie). Znaczna liczba pakietów (ponad 6739, 13% pakietów w jessie) została z różnych powodów usunięta z dystrybucji. W przypadku tych pakietów nie będą widoczne żadne aktualizacje. Zostaną one również oznaczone jako przestarzałe w interfejsach zarządzania pakietami (więcej w Sekcja 4.8, „Przestarzałe pakiety”).

Debian jak zwykle dostarcza wiele środowisk i aplikacji graficznych. Są między nimi środowiska graficzne GNOME 3.22, KDE Plasma 5.8, LXDE, LXQt 0.11, MATE 1.16 i Xfce 4.12.

Zaktualizowano również pakiety biurowe:

  • LibreOffice zaktualizowano do wersji 5.2;

  • Calligra zaktualizowano do wersji 2.9.

Aktualizacje innych aplikacji biurkowych obejmują uaktualnienie Evolution 3.22.

Poza wieloma innymi, to wydanie zawiera następujące aktualizacje oprogramowania:

PakietWersja w 8 (jessie)Wersja w 9 (stretch)
Serwer DNS BIND9.99.10
Emacs24.424.5 i 25.1
Domyślny serwer pocztowy Exim4.844.88
GNU Compiler Collection jako domyślny kompilator 4.96.3
GnuPG1.42.1
Inkscape0.480.91
Biblioteka C GNU2.192.24
Obraz jądra Linuxseria 3.16seria 4.9
MariaDB10.010.1
Nginx1.61.10
OpenJDK78
OpenSSH6.7p17.4p1
Perl5.205.24
PHP5.67.0
Postfix MTA2.113.1
PostgreSQL9.49.6
Python 33.43.5
Samba4.14.5
Vim78

2.2.1. Płyty CD, DVD i BD

Oficjalna dystrybucja Debian zawiera od 12 do 14 binarnych płyt DVD (zależnie od architektury) oraz 12 źródłowych płyt DVD. Dodatkowo istnieje wieloarchitekturowa płyta DVD, z wydaniem dla architektur amd64 oraz i386, razem z kodem źródłowym. Na architekturach amd64 i i386 Debian został również wydany jako obrazy Blu-ray (BD) i dwuwarstwowe Blu-ray (DLBD), również z kodem źródłowym. Debian był wcześniej wydawany także jako zestaw kilkudziesięciu płyt CD do każdej architektury; z wydaniem stretch zaprzestano tej praktyki.

2.2.2. Bezpieczeństwo

W wydaniu stretch wersja kompilatora GNU GCC 6 obecna w Debianie domyślnie kompiluje pliki wykonywalne jako "position independent executables" (PIE). Z tego powodu większość z nich będzie cechowało się address space layout randomization" (ASLR), co znacznie ograniczy liczbę zagrożeń, które będą teraz probabilistyczne, a nie deterministyczne.

2.2.3. GCC versions

Debian stretch includes only version 6 of the GNU GCC compiler, which may impact users expecting version 4.x or 5.x to be available. See the GCC5 and GCC6 wiki pages for more information about the transition.

2.2.4. MariaDB zastąpiło MySQL

MariaDB w wersji 10.1 jest obecnie domyślnym wariantem MySQL w Debianie. Wydanie stretch wprowadza nowy mechanizm zmiany wariantu domyślnego, za pomocą metapakietów utworzonych z pakietu źródłowego mysql-defaults. Przykładowo, zainstalowanie metapakietu default-mysql-server zainstaluje mariadb-server-10.1. U użytkowników posiadający mysql-server-5.5 lub mysql-server-5.6 zostanie on usunięty i zastąpiony odpowiednikiem MariaDB. Podobnie, zainstalowanie default-mysql-client spowoduje instalację mariadb-client-10.1.

[Ważne]Ważne

Proszę zauważyć, że formaty plików binarnych baz danych nie są kompatybilne wstecznie, a więc po aktualizacji do MariaDB 10.1 nie będzie możliwości powrotu do poprzednich wersji MariaDB lub MySQL, chyba że dysponuje się odpowiednim zrzutem bazy danych. Z tego powodu zaleca się utworzenie kopii zapasowych wszystkich istotnych baz danych za pomocą odpowiedniego narzędzia, np. mysqldump.

Pakiety virtual-mysql-* i default-mysql-* wciąż będą istniały. MySQL pozostanie w Debianie, ale w wydanie unstable. Więcej bieżących informacji o oprogramowaniu związanym z mysql znajduje się na stronie Zespołu MySQL Debiana.

2.2.5. Ulepszenia APT i rozkładu archiwów

Menedżer pakietów apt zyskał wiele usprawnień od wydania jessie. Większość z nich odnosi się również do aptitude. Oto zestawienie wybranych ulepszeń:

Po stronie zabezpieczeń, APT domyślnie odmawia słabszych sum kontrolnych (np. SHA1) i prób pobierania jako użytkownik nieuprzywilejowany. Więcej informacji znajduje się w rozdziałach Sekcja 5.3.2.3, „Nowe wymagania do repozytorium APT” i Sekcja 5.3.2.1, „APT pobiera obecnie pliki jako nieuprzywilejowany użytkownik (_apt)”.

Menedżery pakietów korzystające z APT zyskały również usprawnienia eliminujące uciążliwe ostrzeżenie błędna suma kontrolna pojawiające się przy działaniu apta w trakcie synchronizacji serwerów lustrzanych. Stało się to dzięki nowemu podejściu by-hash, w którym APT pobiera pliki metadanych na podstawie skrótu wygenerowanego z ich zawartości.

Te komunikaty mogą się wciąż pojawiać w repozytoriach zewnętrznych, który nie wprowadziły podejścia by-hash. Prosimy o zalecenie im dokonanie tej zmiany. Zwięzły opis od strony technicznej jest dostępny na stronie Repository format description.

Choć będzie to interesowało głównie administratorów serwerów lustrzanych, APT w wydaniu stretch może użyć rekordów DNS (SRV) do lokalizacji końcówki HTTP. Jest to przydatne do udostępniania łatwej do zapamiętania nazwy DNS i zarządzania końcówkami za pomocą DNS, bez konieczności używania usługi przekierowującej. Z funkcji tej korzysta także nowy serwer lustrzany Debiana opisany w Sekcja 2.2.6, „Nowy serwer lustrzany deb.debian.org”.

2.2.6. Nowy serwer lustrzany deb.debian.org

Debian udostępnia nową usługę nazwaną deb.debian.org. Udostępnia ona zawartość głównego archiwum, archiwum z poprawkami bezpieczeństwa, portów i nowego archiwum debugowania (zob. Sekcja 2.2.8, „Nowe archiwum z symbolami debugowania”) pod jedną, łatwą do zapamiętania nazwą.

Usługa korzysta z nowej obsługi DNS w APT, a w razie konieczności (dostęp HTTPS lub starsze wersje APT) również ze zwykłego przekierowania. Więcej informacji jest dostępnych na stronie deb.debian.org.

Dziękujemy Fastly i Amazon CloudFront za sponsoring serwerów CDN stojących za tą usługą.

2.2.7. Przejście na "nowoczesny" GnuPG

Wydanie stretch jest pierwszą wersją Debiana zawierającą nowoczesną gałąź GnuPG w pakiecie gnupg. Charakteryzuje się ona kryptografią krzywych eliptycznych, lepszymi ustawieniami domyślnymi, zwiększoną modularnością i ulepszoną obsługą kart smartcard. Nowoczesna gałąź jawnie porzuciła obsługę niektórych starszych, niebezpiecznych formatów (np. PGPv3). Więcej informacji znajduje się w pliku /usr/share/doc/gnupg/README.Debian.

Klasyczna gałąź GnuPG jest wciąż dostępna jako gnupg1 dla użytkowników, którzy jej wymagają, lecz została uznana za przestarzałą.

2.2.8. Nowe archiwum z symbolami debugowania

[Uwaga]Uwaga

Niniejszy rozdział jest przeznaczony dla deweloperów i osób, które chcą dołączyć pełny zrzut stosu do raportu o błędzie.

Poprzednio, główne archiwum Debiana zawierało pakiety z symbolami debugowania do określonych bibliotek i programów. W wydaniu stretch większość z nich przesunięto do oddzielnego archiwum o nazwie debian-debug. Archiwum to zawiera symbole debugowania do większości z pakietów dystrybucji Debian.

Aby pobrać tego typu pakiety debugowania, proszę dodać do swoich źródeł APT:

deb http://debug.mirrors.debian.org/debian-debug/ stretch-debug main

Można je również pobrać z snapshot.debian.org.

Po włączeniu archiwum symbole debugowania do poszczególnych pakietów można pobrać instalując nazwa_pakietu-dbgsym. Proszę zauważyć, że część z pakietów może wciąż udostępniać pakiet nazwa_pakietu-dbg w głównych archiwum, zamiast nowych dbgsym.

2.2.9. Nowa metoda nazywania interfejsów sieciowych

Instalator i nowo instalowane systemy będą korzystać z nowego standardu nazywania interfejsów sieciowych, zrywający z tradycyjnymi nazwami eth0, eth1 itd. W starej metodzie ze względu na wyścig o numer możliwe były nieoczekiwane zmiany nazw interfejsów, była ona też niekompatybilna z montowaniem korzenia systemu plików jako tylko do odczytu. Nowa metoda zbiera informacje z większej liczby źródeł, co daje bardziej powtarzalny rezultat. Używa numerów indeksu z oprogramowania układowego/BIOS-u, następnie sprawdza numery slotów kart PCI, tworząc nazwy typu ens0 lub enp1s1 (ethernet) albo wlp3s0 (wlan). Urządzeniom USB, które można dołączyć do systemu w każdej chwili, nazwa będzie przypisywana na podstawie ich ethernetowych adresów MAC.

Zmiana ta nie ma wpływu na systemy aktualizowane z wydania jessie; nazewnictwo będzie wciąż wymuszane na podstawie pliku /etc/udev/rules.d/70-persistent-net.rules. Więcej informacji można znaleźć w pliku /usr/share/doc/udev/README.Debian.gz lub w dokumentacji projektu macierzystego.

2.2.10. Wieści z odmiany Debian Med

Zespół Debian Med ponownie dokonał nie tylko znacznego zwiększenia liczby pakietów z dziedziny biologii i medycyny, lecz również poprawił ich jakość. W projektach GSoC i Outreachy dwóch studentów ciężko pracowało nad dodaniem obsługi ciągłej integracji do pakietów cieszących się największą popularnością. Ostatnie spotkanie Debian Med w Bukareszcie również było poświęcone głównie testowaniu pakietów.

Aby zainstalować pakiety którymi opiekuje się zespół Debian Med, proszę zainstalować metapakiety o nazwach med-*, które w Debianie stretch występują w wersji 3.0.1. Zachęcamy do odwiedzenia stron dot. zadań Debian Med aby zapoznać się z pełnym zakresem oprogramowania biologicznego i medycznego w Debianie.

2.2.11. Serwer Xorg nie wymaga uprawnień roota

W wersji Xorg obecnej w wydaniu stretch można uruchomić serwer Xorg nie jako root, lecz jako zwykły użytkownik. W ten sposób obniża się ryzyko eskalacji uprawnień ze względu na błędy w serwerze X. Konieczne jest jednak spełnienie pewnym wymagań:

  • Wymagane są: logind i libpam-systemd.

  • System musi obsługiwać Kernel Mode Setting (KMS). Z tego względu nie będzie to działało w niektórych środowiskach zwirtualizowanych (np. virtualbox) oraz w przypadkach, gdy w jądrze nie ma sterownika obsługującego daną kartę graficzną.

  • Konieczne jest działanie na konsoli wirtualnej, z której nastąpiło jego uruchomienie.

  • Jedynie menedżer logowania gdm3 obsługuje działanie X jako użytkownik nieuprzywilejowany w wydaniu stretch. Inne menedżery logowania będą zawsze uruchamiały X jako root. Można również uruchomić X ręcznie jako zwykły użytkownik, na terminalu wirtualnym, poleceniem startx.

Przy działaniu jako zwykły użytkownik dziennik Xorg będzie dostępny w pliku ~/.local/share/xorg/.